Đề xuất giảm tuổi hưởng lương hưu có khả thi?

Lương hưu thấp không có ý nghĩa với người lao động

Liên quan đến quy định giảm điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm trong dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội, có đơn vị đề nghị rà soát quy định giảm điều kiện áp dụng đối với các trường hợp nghỉ hưu sớm do suy giảm khả năng lao động.

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đề nghị giữ nguyên quy định như dự thảo. Bộ này lý giải các trường hợp nghỉ hưu, mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định sẽ bị giảm 2% tỷ lệ hưởng lương hưu.

Như vậy, nếu áp dụng quy định trên với các trường hợp nghỉ hưu sẽ dẫn đến tình trạng tỷ lệ hưởng lương hưu quá thấp bởi thời gian đóng ngắn, bị trừ tỷ lệ do nghỉ hưu trước tuổi.

Theo Bộ LĐ-TB&XH, mức lương hưu quá thấp sẽ không có nhiều ý nghĩa khi lao động nam có 15 năm đóng bảo hiểm xã hội thì tỷ lệ hưởng lương hưu là 33,75%. Nếu người lao động nghỉ hưu sớm hơn 5 tuổi thì bị trừ 10%, tỷ lệ hưởng lương hưu chỉ còn 23,75%.

Đề xuất giảm điều kiện về tuổi hưởng lương hưu

Báo cáo giải trình của Bộ Lao động nêu rõ, một số bộ, ngành đề nghị quy định điều kiện về tuổi hưởng lương hưu đối với giáo viên mầm non thấp hơn tối đa 5 năm so với tuổi quy định.

Ngoài ra, cần bổ sung quy định người lao động có đủ 30 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên đối với nữ, 35 năm đóng bảo hiểm trở lên đối với nam mà có yêu cầu thì được hưởng lương hưu ở tuổi thấp hơn tối đa 5 tuổi so với tuổi quy định.

Mặt khác, có đơn vị cho rằng cần nghiên cứu sửa đổi mở thêm về chế độ nghỉ hưu và mức hưởng lương theo hướng không khống chế tuổi nghỉ hưu (không quy định điều kiện về tuổi), lương hưu được tính theo số năm tham gia đóng bảo hiểm xã hội.

Bộ LĐ-TB&XH cho rằng, chế độ hưu trí hay còn được gọi là chế độ bảo hiểm tuổi già là một trong các chế độ của chính sách bảo hiểm xã hội nhằm đảm bảo nguồn thu nhập hàng tháng cho người lao động.

Theo nguyên lý và thông lệ các nước khi xây dựng chế độ hưu trí đều quy định người lao động để được hưởng lương hưu hằng tháng thì phải đáp ứng đồng thời hai điều kiện về tuổi đời và điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm xã hội.

Quy định này đảm bảo sự hài hòa, cân đối giữa thời gian đóng góp và thời gian thụ hưởng chế độ bảo hiểm xã hội của người lao động, từ đó đảm bảo an toàn và cân đối quỹ bảo hiểm xã hội trong dài hạn.

Vấn đề tuổi nghỉ hưu đã được Trung ương thảo luận trong Đề án cải cách chính sách bảo hiểm xã hội tại Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa XII và thống nhất thông qua Nghị quyết số 28/NQ-TW ngày 23/5/2018 về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội.

Thể chế hóa chủ trương tăng tuổi nghỉ hưu tại Nghị quyết số 28/NQ-TW, Quốc hội đã thống nhất ban hành Bộ luật Lao động năm 2019, trong đó nội dung tuổi nghỉ hưu, điều kiện về tuổi hưởng lương hưu được quy định tại Điều 169 và Điều 219.

Trong quá trình nghiên cứu, xây dựng Bộ luật Lao động năm 2019, Bộ LĐ-TB&XH cho rằng vấn đề tuổi nghỉ hưu đã được trao đổi, thảo luận và đánh giá một cách kỹ lưỡng, tổng thể các mặt có liên quan.

Chính vì vậy, Bộ luật Lao động năm 2019 quy định việc điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu hay điều kiện về tuổi hưởng lương hưu của người lao động không thực hiện tăng ngay lên 62 tuổi đối với nam và 60 tuổi đối với nữ mà được điều chỉnh theo lộ trình.

Bên cạnh đó, đối với những người lao động làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn hoặc những người lao động sức khỏe yếu thì cũng có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn so với người làm việc trong điều kiện lao động bình thường 5 tuổi hoặc 10 tuổi.

Chính vì vậy, quan điểm chung của ban soạn thảo trong lần sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội lần này là kế thừa từ quy định về tuổi nghỉ hưu của Bộ luật Lao động năm 2019 để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất.